Tuesday, January 25, 2022

“नो मिन्स नो”

 

–नाम प्रकाशित नगर्ने सर्तमा

धादिङ

 

  Photo Source: nomeansno.eu

स्कुल पढ्दाको समय नै बेग्लै । चकचक । उपद्रो । छेडखानी । धेरैथोरै अश्लिल । चढ्दो उमेरमा सबै कुरा नयाँ लाग्थे मलाई । स्कुलका प्रत्येक केटी गजबका । गाउँमा देखिने नयाँ केटीको अनुहार वा कहीँ कतै घुम्न जाँदा बाटोमा देखिने केटीहरू पनि उस्तै । ती सबैलाई एकसरो हेरिभ्याउँथे मेरा आँखाले । अहिले जस्तो फेसबुकको जमाना पनि कहाँ थियो र रु केटीका तस्बिर आँखाले खिचेर मनमा राखे मात्रै हेर्न पाइन्थ्यो । आँखाबाट ओझेल परेपछि मनले खिचेका तस्बिर सम्झेर म र मेरा केटा साथीहरू मनमनै अनेक समपना बुन्न थाल्थ्यौँ । मन त्यसैत्यसै रङ्गिन भइदिन्थ्यो । थाहै नपाइ काउकुती लाग्थ्यो अनि आफैँसँग अलिअलि लाज पनि ।

अझै सम्झन्छु, त्यतिबेला उपद्रो खुब रुचाउने मेरो साथी थियो । ऊ आफूपनि केटी जिस्क्याउँथ्यो र मलाई पनि उसै गर्न खुब उस्काउँथ्यो । उसले फुर्ती लगाउँदै भन्थ्यो, “हेर् मेरो त तीनतीन वटा गर्लफ्रेन्ड छन् । एउटीलाई दिउँसो सम्झिने, अर्कीलाई राती सम्झिने, अनि अर्कीलाई सम्झने पालो बिहानको झिसमिसेमा ।” उसका यस्ता कुरा सुनेर म अचम्मै पर्थेँ । उसका कुरा अनौठा लाग्थे । उसले सुनाउने केटीका किस्सा, गर्लफ्रेन्डका किस्सा अचम्मैका हुन्थे । 

केटीहरूका कुरा मनैभित्र पसेर थाहा पाएजसरी ऊ मलाई गफ लगाउँथ्यो । म पनि चनाखो भएर उसका कुरा सुन्थेँ अनि पत्याउँथे पनि । ऊ भन्थ्यो, “केटीहरूले भित्र भित्रै तँलाई जति मन पराएपनि बाहिर त्यो कुरा भन्दैनन् । उनीहरूका आँखाका भाका हेरेरै कुरा बुझ्नुपर्छ ।” यसलाई कसरी यस्ता कुरा थाहा भएको होला ? म सोचेरै दङ्ग पर्थेँ । 

आँखाको भाका बुझ्ने भनेको के होला रु कसरी सम्भव होला रु कसरी थाहा पाइन्छ होला रु प्रश्न धेरै थिए । बुझ्नलाई मैले धेरैपटक लुकीलुकी धेरै केटीहरूको आँखामा एकोहोरो हेर्ने गरेको अझै सम्झना आउँछ । त्यत्तिमात्रै कहाँ होर, त्यसरी लुकेर हेर्दा कतिजनासँग त मेरा आँखा नै जुधेका छन् । म त्यतिबेला लाजले रातो हुन्थेँ । अनि मनमनै मुस्कुराउँथेँ । 

साथीले भन्थ्यो, “हेर् केटा...त्यसरी हेर्दा केटीहरू लजाएको देखिस् भने बुझ्, त्यसले तँलाई मन पराउँछे ।” उसले मलाई यसैगरी केटीहरूका बारेमा धेरै कुरा सिकाउँथ्यो । अनि एउटा कुरा भने सधैँ जोड दिएर भन्थ्यो, “केटीले सुरुमा भन्ने नै ‘नो’ हो । यदि तँलाई कोही केटीले ‘नो’ भनी भने त्यो ‘एस’ हो, बुझिस् नि ?” ऊ प्रश्न सोधेजसरी मलाई कडक स्वरमा सम्झाउँथ्यो ।

उसले कहिले कुनै केटीको पाखुरा समातेको, कहिले भने हुलमुलमा कुनै केटीको स्तनतिर हात पुर्‍याएको, कहिले कुनै केटीलाई थाहा नदिइ उसका कपाल मुसारेको, यस्तै यस्तै सुनाएर हामीलाई उत्तेजित बनाउँथ्यो ।

एकदिन उसले हौसिँदै भनेको कुरा पनि मेरो सम्झनामा अझै ताजा छ । उसले रसिक पारामा भनेको थियो, “मैले त्यसको हात च्याप्प समातेँ । उसले पन्छाउन खोज्दै थिई, तर, म अघि सरेर उसको गालामा म्वाइ खाइदिएँ । अनि उसको दुधमा हात पुर्‍याउनै लाग्दा ऊ कराउन थालेजसो गरी अनि म गुटुटु भागेँ हाहाहा... ।” यति भनेर उसले ठूलै काम गरेजसरी खिलखिलाएर हाँस्यो ।

समय बितिरहेको थियो । मेरो पढाइ पनि चलिरहेकै थियो । पछि मैले ब्याच्लर तहमा जेन्डर स्टडिज विषय लिएर पढ्न थालेँ । लैङ्गिकता, यौन अधिकार, महिलाका मुद्दाहरू मैले पढ्नुपर्ने हुन्थ्यो । यस्ता विषय पढ्न थालेपछि, यौन हिंसा, यौन अधिकारजस्ता विषयमा साथीहरूसँग छलफल र कुराकानी हुन्थ्यो । केटी साथीहरू पनि थिए । उनीहरू आफूले भोगेका त्यस्तै घटना समूहमा छलफल गर्थे । ती घटनालाई तीता र घिनलाग्दा अनुभवका रूपमा व्याख्या गर्थे । 

छलफलहरूमा सहभागी हुन थालेपछि मात्रै बोध भयो मलाई, त्यो साथीले त मलाई स्कुले जीवनमा, प्लस टु जीवनमा कस्ता कुराहरू सिकाएको रहेछ । त्यही साथीको लहैलहैमा लागेर मैले पनि कति धेरै केटीलाई उनीहरूले मन नपर्ने व्यवहार गरेँ । रमाइलोका लागि हुलमुलमा कति केटीलाई छोएको थिएँ । उनीहरूको अप्ठेरो परिस्थितिको फाइदा उठाउँदै उनीहरूको गोप्य अङ्गहरूतिर हात बढाएको थिएँ । 

त्यतिमात्रै होइन, माया र आकर्षणलाई छुट्याउन नसक्ने उमेरमा प्रेमका नाम पारेर बलजफ्ति शारीरिक सम्बन्धका लागि उक्साएको थिएँ । किनभने, मेरो मनमा त कुनै केटीले “नो” भन्नुको मतलब “एस” हो भन्ने बुझाइ गहिरो गरी गढेको थियो । मलाई लाग्थ्यो, मेरो साथीले भनेको एकदमै सही हो, केटीहरूले कहिल्यै एस भन्दैनन् । नो भनेकै एस हो ।

तर, पछि जब यस्ता विषयमा जान्ने, बुझ्ने प्रयास गरेँ, यसका बारेमा विभिन्न व्यक्तिका कुरा सुन्न थालेँ, अनि बिस्तारै थाहा पाउँदै गएँ, “नो” भनेको त “नो” नै रहेछ । कसैको अप्ठेरो र असहज परिस्थिति, कसैको मौनता, कसैको विवशताको फाइदा उठाएर उसलाई नराम्रो लाग्ने गरी छुनु, अश्लिल अर्थ लाग्ने गरी शब्दले, सङ्केत वा भावले जिस्क्याउनु पनि एकप्रकारको दुर्व्यवहार रहेछ । 

मैले बल्ल बुझेँ, म त आफ्ना उमेर समानका  कैयौँ केटीलाई दुर्व्यवहार गर्दै हुर्किएको रहेछु । मजस्तै मेरा साथीले पनि धेरै केटीलाई दुर्व्यवहार गर्दै सस्तो मनोरञ्जन लिइरहेका रहेछन् । हामीले थाहै नपाइ यौन दुर्व्यवहार त हाम्रो बाल्यकालको एउटा अभिन्न अङ्ग पो बनिसकेको रहेछ ।

अहिले ती दिन सम्झिँदा मलाई आफैँसँग लाज लाग्छ । अतितका आफ्ना व्यवहार सम्झेर आफैँदेखि घिन लागेर आउँछ । स्कुलको त्यो साथीसँग आजभोलि कुनै सम्पर्क छैन । तर, अन्य साथीहरू मार्फत सुनेको थिएँस उसले बिहे गरिसक्यो रे अनि उसका २ वटी छोरीहरू पनि छन् रे । 

साँच्चै उसले आफ्ना छोरीहरूलाई यौन दुर्व्यवहारबारे, राम्रो छुवाइ र गलत छुवाइबारे के कुरा सिकाउँछ होला ?

उसले आफ्ना छोरीहरूमा पहिले आफूले दुर्व्यवहार गरेका केटीहरूको अनुहार देख्छ कि देख्दैन होला ?

यी प्रश्नको जवाफ त उसँगै छ । बस्, मलाई त्यो साथीलाई आफू अगाडि राखेर उसका छोरीहरूलाई भन्न मन छ, “नो मिन्स नो ।”

यस लेख जुनसुकै माध्यमबाट प्रकाशन/प्रसारण गर्नु परे www.gulabisambad.blogspot.com लाई स्रोत उल्लेख गर्नुहोला ।


Tuesday, January 11, 2022

रमाइलो मेलाको नरमाइलो सम्झना



-नाम प्रकाशित नगर्ने सर्तमा

प्यूठान

  Photo Source: newbusinessage.com

सामान्य भाषामा, यौन दुर्व्यवहार भन्नाले कसैले कसैमाथि नराम्रो तरिकाले हेर्नु, छुनु वा छुन खोज्नु, नराम्रो ९अश्लिल० शब्दहरूको प्रयोग गर्नु, नराम्रा चित्र देखाउनु या अहिले फेसबुकलगायतका सामाजिक सञ्जालमार्फत् देखाउनु हो । कतिपय मानिसहरू यस्ता हुन्छन् कि, आफूप्रति नराम्रो व्यवहार भइरहेको छ भन्ने थाहा पाउँदा पाउँदै पनि अत्याचार सहेर, चुप लागेर बस्ने गर्छन् ।

हो त्यसरी सहेर बस्ने, चुप लाग्नेमा म पनि पर्छु । मलाई मैले माथि भनेका ९यौन दुर्व्यवहारबारे० सबै कुरा थाहा छ । स्कुलमा नै मैले दुर्व्यवहारका बारेमा थाहा पाएकी हुँ । मलाई कुन कुरा दुर्व्यवहार हो, कुन होइन, कस्तो हेराइ राम्रो हो कस्तो होइन, कस्तो छुवाइ राम्रो हो, कस्तो होइन भन्ने थाहा छ । अझ कुनकुन ठाउँमा कसले कसले दुर्व्यवहार गर्न सक्छ र आफू त्यसबाट कसरी बँच्नुपर्छ भन्ने पनि थाहा छ । तर, थाहा भएर पनि आफूमाथि भएको दुर्व्यवहारका बारेमा चुप लाग्ने मान्छे मै हुँ ।

एकदिनको कुरा हो, म अनि मेरा साथीहरू मिलेर गाउँभन्दा अलि पर लाग्ने मेला हेर्न जाने सोच बनाएका थियौँ । हामीले घरमा पनि भन्यौँ अनि घरबाट पनि, “जाऊ न त स्कुल छुट्टि भएका बेला”, भनेर अनुमति दिनुभयो । योजना अनुसार हामी सफल भयौँ । हामीहरू सबैजना एकदमै एक्साइटेड थियौँ । किनकि, त्यो मेला हाम्रा लागि एकदमै नौलो थियो । हामी पहिलोपटक त्यहाँ जाँदै थियौँ । पहिले नै सल्लाह गरेअनुसार हामी सबैजना बस चढ्ने ठाउँमा जम्मा भयौँ र त्यहीँबाट बस चढ्यौँ । हामी बसमा पनि नाच्दै, गाउँदै रमाइलो गरिरहेका थियौँ । त्यस्तैमा हामी झर्ने ठाउँ आयो । हामी आफ्नो बस भाडा तिरेर बसबाट ओर्लियौँ । 

बसबाट ओर्लिएर केही बेर हिँडेपछि बल्ल मेला लाग्ने ठाउँमा पुगिने रहेछ । हामी मेलामा जान लागेका अन्य सबै मान्छेहरू गएतिर गइरहेका थियौँ । अलिकता अगाडि पुगेपछि मलाई लाग्यो, हामीलाई कसैले पछ्याइरहेको छ । तर, फेरि अर्को मनले तुरुन्तै सोचेँ, “उनीहरू पनि हामीजस्तै मेला हेर्न जाने लागेका त होलान् । बाटो एउटै भएपछि कहिले अघि कहिले पछि त भैहाल्छ नि ।” मैले उनीहरूलाई वास्ता गरिनँ । साथीहरूलाई पनि भनिनँ । हामीहरू अन्ताक्षरी खेल्दै हिँडिरहेका थियौँ । 

हामीहरू केही अगाडि बढिसकेका थियौँ । त्यतिकैमा, “ओ मैयाँ” भन्दै एकजनाले सिट्ठी बजायो । हामीले वास्ता गरेनौँ । हामी आफ्नै तालमा हिँडिरहेका थियौँ । फेरि, दुई तीन जनाले एकैपटक सिट्ठी बजाउँदै, “ओ मैयाँहरू” भने । त्यसपछि भने मलाई अलि डर लाग्यो । हुन त हामी पनि पाँच जना थियौँ । तरपनि, त्यो हाम्रा लागि नयाँ ठाउँ, नयाँ माहौल थियो । त्यतिकैमा मेरो नजिक आएर एकजनाले मेरो कपाल चलाउँदै भन्यो, “के सारो हो मैयाँ, यति हत्ते गरेर बोलाउँदा पनि वास्ता नगर्ने १” मेरो मुटुले ठाउँ छोड्यो । अर्को एकजनाले मेरो साथीको हात तान्दै, “हामीलाई पनि अन्ताक्षरी खेलाऊ न, हामी पनि अन्ताक्षरीको मजा लिन्छौँ”, भन्दै जिस्काइरहेको थियो । मलाई एकदमै डर लाग्यो । बेकारमा मेला हेर्न आइएछ जस्तो लाग्यो । उनीहरूले हामीलाई अनेक नराम्रा नराम्रा इसारा गरिरहेका थिए ।  

मैले हिम्मत गरेर भनेँ, “के गर्नुभएको यस्तो लाज लाग्दैन तपाईँहरूलाई रु” मैले यति भनेपछि उनीहरू अझ धेरै जिस्किन थाले । हामीलाई एकदम नराम्रो इसारा गरिरहेका थिए । एकजना केटा जसले मेरो कपाल चलाउँदै जिस्काइरहेको थियो, ऊ त मेरो यति नजिक थियो कि उसको सास पनि मैले महसुस गरिरहेकी थिएँ । उसको मुखबाट ह्वास्स रक्सीको गन्ध आएको थियो । अगाडि(पछाडि त्यति धेरै मान्छे हुँदा पनि उनीहरूले हामीलाई जिस्काउन, छुन छोडेका थिएनन् । उनीहरूलाई कसैको डर पनि थिएन । 

हामीहरू हिँडी नै रहेका थियौँ । ती केटाहरू पनि हामीसँगै घरि टाँस्सिदै, घरि हामीलाई इसारा गर्दै वरिपरि हिँडिरहेका थिए । त्यत्तिकैमा त्यही केटा जो मेरो एकदम नजिक थियो, उसले मेरो गालामा हात राख्दै भन्यो, “यति नरम गाला टोक्दै बेलुन खेलाउन पाए त”। उसले मेरो स्तनमा हात लग्यो । मैले उसको हात झट्कारेर हटाएँ । उता अर्की साथीको हालत पनि उस्तै थियो । उसलाई पनि कताकता छुने जिस्काउने गरिरहेको थियो । दुईजना केटा हामी पाँच जना केटी हुँदा पनि हामीले उनीहरूलाई केही गर्न सकेका थिएनौँ । न त मेला हेर्न जान मन लागिरहेको थियो, न त घर फर्किन सक्ने हिम्मत नै आएको थियो। घर फर्किँदा पनि हाम्रै पछि लागेर झन् नराम्रो केही गर्छन् कि भनेर मन एकदमै अत्तालिएको थियो । बरु, मेलामा गएपछि भिडभाडमा हामी उनीहरूभन्दा टाढा हुन्छौँ जस्तो लाग्यो र फटाफट हिँड्यौँ र मेलाको भिडभाडमा भित्र पस्यौँ । 

मान्छेहरू सबै आफ्नै धुनमा मस्त थिए । कसैलाई कसैको मतलब थिएन । कोही पिङ खेल्दै थिए, कोही नाच्दै थिए । कोही भने जुलेबी खाने ठाउँमा भिड लागिरहेका थिए । हामी पाँचजना भने एक अर्काको नजिकै बसेका थियौँ । हामीलाई मेलाको मजा लिने भन्दापनि ती केटाहरूको आँखा छलेर एकछिन बस्ने र घर फर्किनको लागि निस्किने दाउमा थियौँ ।

अचानक पछाडिबाट कसैको हात मेरो कम्मरभन्दा माथिको भागमा सल्बलायो । जाडो महिना भएकाले चिसो हात मेरो शरीरमा परेको उत्तिखेरै थाहा पाएँ । यसो हात तान्दै पछाडि फर्केर हेरेको त अघिकै केटा रहेछ १ मैले उसको हात बेसरी टोकिदिएँ । ऊ “पख् तँलाई” भन्दै त्यहाँबाट निस्कियो । मैले साथीलाई पनि केही भन्न सकिनँ । त्यत्रो भिडमा त्यसरी हातपात गर्ने मान्छेलाई मैले अरू केही गर्न सकिनँ । त्यही भिडमा यो केटाले यस्तो नराम्रो व्यवहार गर्‍यो भनेर चिच्याएको भए पनि कोही न कोही मान्छेले त हामीलाई मद्दत गर्थे होला । ती केटाहरूलाई उनीहरूले गरेको कुकर्मको सजाय दिन्थे होला । तर, मैले केही गर्न सकिनँ । मिसले स्कुलमा त्यति राम्रोसँग सिकाउनुभएको थियो– सुरुमा नराम्रो व्यवहार गर्दै छस् भनेर भन्ने, मानेन भने चिच्याएर अरूको सहयोग लिने, पुलिसलाई भन्ने भनेर ।

तर मेलामा सुरक्षा दिन आएका पुलिसहरू त्यहीँ हुँदा पनि हामीले केही कदम चाल्न सकेनौँ । त्यही दिन हो, म पहिलोपटक रमाइलो मेला हेर्न गएको । तर, रामाइलो मेलामा नरमाइलो अनुभूतिबाहेक अरू केही गर्न सकिनँ ।

आजसम्म पनि त्यो घटना सम्झियो भने एकदमै नरमाइलो लाग्छ । उसले मलाई दुर्व्यवहार गर्दै छ, ममाथि गलत भइरहेको छ भन्ने थाहा पाउँदा पाउँदै पनि चुप लागेर बसेँ ।

उसको हात टोक्दिनुको सट्टा चिच्याएर कराएको भए, वा सुटुक्क साथीलाई भनेर पुलिसको सहयोग लिएको भए सायद मेरो मन शान्त हुन्थ्यो होला । ती बदमास केटाहरूले पनि अर्को पटक म जस्तै अर्की केटीलाई केही गर्नुभन्दा पहिले दश पटक सोच्न बाध्य हुन्थे होला । तर अहिले सोचेर के गर्ने रु धेरै समय बितिसक्यो । त्यो समय सम्झेर पनि खासै काम छैन ।

तर, त्यो दिनको घटनाले मलाई ठूलै पाठ सिकाएको छ । दुर्व्यवहार सहनु भनेको झन् त्यसलाई बढावा दिनु हो भन्ने मैले बुझेकी छु ।

यस लेख जुनसुकै माध्यमबाट प्रकाशन/प्रसारण गर्नु परे www.gulabisambad.blogspot.com लाई स्रोत उल्लेख गर्नुहोला ।


म एक छोरीकी आमा

  -किरण गौतम गुलाबी संवाद सुनिरहँदा मलाई पनि आफनो अनुभव लेख्न मन लाग्यो । हाल मेरो एउटी प्यारी छोरी छ । पत्रपत्रिका, समाचार आदिमा बाल यौन दु...